به نقل از «ایمنا»

ارتفاعات املش و دره پلنگی میزبان ۲ پلنگ ایرانی

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۵۱۰۵۲

ایران مهم‌ترین زیستگاه پلنگ در خاورمیانه است و برای دور کردن گونه ارزشمند پلنگ ایرانی از پرتگاه انقراض لازم است اقداماتی انجام تا این گونه جانوری حفاظت شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، پلنگ ایرانی، بزرگ‌ترین زیرگونه پلنگ در جهان و از جمله گونه‌های ارزشمند حیات وحش است که پراکنش جمعیت آن علاوه‌بر کشور ما، منطقه قفقاز، ترکمنستان، جنوب روسیه، پاکستان و افغانستان را نیز در برمی‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پلنگ ایرانی با وجود توانایی که در سازگاری با شرایط حاکم بر زیستگاه خود دارد، بر اثر تهدیدات بی‌شمار از جمله افزایش تعارضات با انسان، تخریب زیستگاه و شکار در لیست جانوران «در معرض خطر انقراض» طبقه‌بندی شده است.

پلنگ به عنوان یک گونه انعطاف‌پذیر و سازگار در انتخاب زیستگاه شناخته شده است. در این محدوده، آنها در بیشتر رشته کوه‌ها و جنگل‌ها پراکنش یافته و از دشت‌های وسیع و بیابان‌ها اجتناب می‌کنند. بخش اعظم زیستگاه پلنگ ایرانی در این محدوده در رشته کوه زاگرس که عمدتاً توسط بلوط پوشیده شده قرار دارد. البته به طور معمول تمام وسعت مناطق حفاظت شده توسط پلنگ‌ها استفاده نمی‌شود، به طور مثال در پارک ملی بمو حدود ۵۶ درصد از منطقه حفاظت شده توسط این گونه اشغال شده است. علاوه بر این پلنگ را در محدوده ارتفاعی وسیعی نیز می‌توان یافت.

تهدیدات پلنگ ایرانی

"پلنگ ایرانی" از جمله گوشتخواران کلیدی در حیات وحش کشور است که به‌دلیل تخریب زیستگاه و افزایش تعارضات با انسان و شکار، جمعیت آن روز به روز در حال کاهش است و این نگرانی وجود دارد که با افزایش تلفات پلنگ، این گونه نیز به سرنوشت یوزپلنگ ایرانی دچار و منقرض شود؛ در ماه‌های گذشته نیز شاهد تلفات این گونه در مازندران، دنا و کرمان بودیم. به گفته کارشناسان در زمان حاضر آمار دقیقی از تعداد این گربه‌سانان در کشور در دسترس نیست و دلیل آن هم این است که پایش کامل و فراگیری برای شمارش تعداد افراد این گونه در طبیعت وجود ندارد و از این نظر مشابه یوزپلنگ ایرانی است.

تغییرات آب‌وهوایی، تخریب زیستگاه و اکوسیستم، افزایش جمعیت انسان و توسعه شهرها و روستاها تعارضات انسان با حیات وحش را افزایش داده و باعث چندپاره شدن یا نابودی زیستگاه آن‌ها شده است، پلنگ ایرانی نیز از این موضوع مبرا نیست و حتی تعارضات این گونه با جوامع محلی در کشور ما بیشتر از سایر گونه‌های حیات وحش است. پیش‌تر به وفور مشاهده شده که انتقام‌جویی دامداران و چوپانان به دلیل تلفات و خساراتی که به واسطه پلنگ به دام آن‌ها وارد شده یکی از دلایل اصلی تلفات پلنگ در کشور است.

موضوع دیگر گذاره‌های فرهنگی نادرست در خصوص "درنده بودن پلنگ است" که باعث شده تا در مواردی حتی اگر پلنگ به سمت افراد حمله‌ور نشود، به پلنگ حمله کرده و آن را از پای درمی‌آورند. آموزش جامعه در خصوص مواجه با پلنگ می‌تواند تعارضات را کاهش داده و دیدگاه‌های نادرست در خصوص این گونه حیات وحش را تغییر دهد.

تهدید دیگر این گربه‌سانان در کشور عطش نامبارک افرادی برای شکار آن‌ها به‌منظور استفاده از "پوست پلنگ" برای تاکسیدرمی است! کاهش منابع غذایی در دسترس پلنگ و یوزپلنگ نیز به‌واسطه تغییر اقلیم، گرمایش جهانی و تخریب زیستگاه نیز باعث شده است، هرم غذایی این گونه ارزشمند به هم بخورد و جمعیت آن تحت تأثیر قرار گیرد، اما بالا رفتن آمار تلفات پلنگ ایرانی در سال‌های اخیر زنگ خطر انقراض این‌گونه را به صدا در آورده است و به نظر می‌رسد که در آینده‌ای نه چندان دور پلنگ ایرانی نیز به سرنوشت یوز ایرانی دچار خواهد شد.

به گفته کارشناسان؛ درصد بالایی از تلفات پلنگ ایرانی در کشور مربوط به عوامل انسانی می‌شود که نشان از نبود فرهنگ‌سازی درست در مواجه با حیات وحش است. شکار کردن، ورود به مناطق حفاظت شده، تصادفات جاده‌ای، آزار دادن حیوان زخمی که به روستا پناه آورده است و حتی سگ‌های دست‌آموز عواملی هستند که تلفات پلنگ ایرانی را رقم می‌زنند. حفظ این گونه ارزشمند حیات وحش کشورمان که همه جهان آن را به عنوان پلنگ ایرانی می‌شناسند، در گرو آموزش مردم محلی و همچنین جبران خسارات وارده به آن‌ها، وضع قوانین محکم برای متخلفان و حیوان‌آزاران و افزایش جریمه‌های شکار و کشتار گونه‌های در خطر انقراض حیات وحش کشور است. نجات حیات وحش بی‌مثال کشورمان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند آموزش عمومی است و مشارکت تمام اقشار جامعه را می‌طلبد.

تأثیر فرهنگ‌سازی بر کاهش درگیری افراد محلی با گونه‌های در حال انقراض

این گونه در ایران در سطح ملی به عنوان گونه «در خطر انقراض» و بر اساس وضعیت ارزیابی اولیه حفاظت از آن توسط سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان گونه «حمایت شده» طبقه‌بندی شده است. در ترکیه از سال ۲۰۰۳ میلادی و در عراق از سال ۲۰۱۰ میلادی پلنگ را به عنوان گونه «حمایت شده» طبقه‌بندی کرده‌اند. شکار غیرقانونی پلنگ در عراق جریمه یک میلیون دینار عراقی (معادل ۶۸۶ دلار) و در ایران جریمه‌های میلیون تومانی دارد. در ایران فارغ از اجرای قوانین توسط سازمان حفاظت محیط زیست در مناطق حفاظت شده، تعدادی از سازمان‌های غیردولتی (NGOs)، تحقیقات و فعالیت‌های متمرکز در راستای حفاظت از پلنگ ایرانی را انجام می‌دهند که از نمونه‌های آن می‌توان به مؤسسه حامیان حیات وحش پارس و مؤسسه حامیان حیات وحش هرموز اشاره کرد؛ این مؤسسه‌ها به برآورد جمعیت پلنگ ایرانی در پارک‌های ملی بمو و بختگان، و مناطق طبیعی شرق استان هرمزگان می‌پردازند. آنها همچنین تلاش‌های بسیاری برای کاهش تعارضات پلنگ با انسان انجام می‌دهند که از جمله آنها می‌توان به واکسینه کردن دام اهلی اشاره کرد، البته انجام اقدامات حفاظتی و فعالیت‌هایی با هدف آموزش مردم محلی که دارای نتایج مثبتی برای کاهش درگیری انسان و پلنگ در پارک ملی بمو بوده، نیز از دیگر اقدامات این موسسه‌ها است.

ثبت ۲ قلاده پلنگ ایرانی در ارتفاعات کشور

بر اساس گزارشی در روزهای گذشته فیلمی کوتاه و ارزشمند از مشاهده یک قلاده پلنگ ایرانی در ارتفاعات املش در فضای مجازی منتشر شده که نمادی از پلنگ‌های سراسر کشور است، لذا در این راستا غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با تاکید بر اینکه مأموران یگان حفاظت محیط‌زیست موفق به تصویربرداری از پلنگ در ارتفاعات املش شده‌اند، می‌گوید: این مأموران موفق به تصویربرداری از پلنگ توسط دوربین تله‌ای در ارتفاعات این شهرستان شدند.

وی درباره توزیع پراکنش پلنگ ایرانی، اظهار می‌کند: پلنگ ایرانی، بزرگ‌ترین زیرگونه پلنگ در جهان و از جمله گونه‌های ارزشمند حیات وحش است که محدوده‌های زاگرس و البرز زیستگاه اصلی پلنگ در ایران است.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش می‌افزاید: پلنگ جانوری از زیر راسته گربه‌سانان در ایران از ارزش حمایتی بالایی برخوردار است که جمعیت این‌گونه جانوری در مقایسه با کشورهای همسایه مناسب است.

وی یکی از تهدیداتی که متوجه حیات وحش به ویژه پلنگ ایرانی می‌شود را تخریب زیستگاه‌ها می‌داند و تصریح می‌کند: تخریب زیستگاه در مهم‌ترین عامل نابودی گونه‌ها و از بین رفتن منابع ژنتیکی است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی کشور ما، طیف منحصر به فرد و ارزشمندی از گونه‌های جانوری را در خود جای داده است که برای حمایت از گونه‌های کمیاب رصد مداوم زیستگاه‌ها را در دستور کار قرار دادیم.

ابدالی با اشاره به راهکارهای جلوگیری از نابودی حیات وحش و انقراض پلنگ ایرانی، می‌گوید: با توجه به پراکنش زیستگاه پلنگ ایرانی تلاش شده است که در مطالعات و بررسی‌ها موقعیت امنیت پناهگاهی و جمعیت طمعه‌های این گونه جانوری ارزشمند رصد شود تا بتوانیم با بتوانیم با پیشگیری از تخریب زیستگاه‌ها در حمایت و حفاظت آن‌ها گام‌های مؤثری برداریم.

وی درباره اقدامات اجرایی برای کاهش تلفات ناشی از عوامل انسانی، افزود: در برخورد با شکارچیان هیچ‌گونه مباشاتی نخواهیم کرد و در صورت مشاهده تخلفات پرونده‌های مربوط به مراجع قضائی ارجاع خواهد شد.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش درباره مشاهده و ثبت پلنگ ایرانی برای اولین بار در دره پلنگی منطقه شکار ممنوع ژرف، خاطرنشان کرد: در روزهای گذشته محیط‌بانان این شهرستان حین گشت‌زنی و کنترل منطقه موفق به مشاهده و ثبت یک قلاده پلنگ در دره پلنگی منطقه شکارممنوع ژرف شهرستان فریمان در استان خراسان رضوی شدند.

کد خبر 639547

منبع: ایمنا

کلیدواژه: پلنگ ایرانی ایران پلنگ ایرانی خطر انقراض گونه های در حال انقراض خطر انقراض گونه های حیات وحش گونه های در خطر انقراض شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق پلنگ ایرانی تخریب زیستگاه حیات وحش تلفات پلنگ خطر انقراض حفاظت شده گونه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۵۱۰۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تالاب های نقده، فرصتی برای رونق اکوتوریسم

ایسنا/آذربایجان غربی تالابها به دلیل تنوع زیستی از جمله جاذبه‌های با ارزش طبیعی هستند و نقش حیاتی برای بسیاری از جانوران و پرندگان دارند.

آذربایجان‌غربی، استانی در شمالغرب کشور با آب و هوایی منحصر به فرد دارای بیش از ۴۰ تالاب فصلی و دائمی است و از بین این تالاب ها برخی به عنوان تالابی بین المللی در کنوانسیون رامسر ثبت شدند.

مجموعه تالاب‌های نقده در جنوب دریاچه ارومیه شامل تالاب حسنلو، تالاب بین المللی درگه سنگی، طالقان،تالاب سولدوز هستند که در مسیر ۸ کریدور مهاجرتی پرندگان قرار داشته و سالانه پذیرای گونه های مختلفی از پرندگان مهاجر برای استراحت هستند. 

تالاب ها به عنوان استراحتگاهی موقت برای پرندگان مهاجر علاوه بر جلوگیری از تغییر مسیر مهاجرت پرندگان، مانع از تلفات پرندگان مهاجر شده که با تامین حقابه این زیستگاهها بخش زیادی از تنوع زیستی حفظ می شود.

تالاب‌های شهرستان نقده نیز از این قاعده مستثنی نیستند که پس از دوران کم آبی دریاچه ارومیه طی سالهای گذشته، توانستند تنوع زیستی دریاچه ارومیه را حفظ کنند. این تالاب‌ها در بهار تا مرداد ماه زیستگاه پرندگان زادآور بوده و شهریور تا مهر نیز پذیرای پرندگان مهاجر هستند و درنای طناز نمونه ای از پرندگان مهاجری است که سالانه فقط ۱۰ روز در ایران دیده می شود که تالاب درگه سنگی این شهرستان استراحتگاه این پرنده زیبا است. 

حواصیل‌ها، اردک سر سفید، چنگر، فلامینگو، پلیکان، پرستوی دریایی و درنا نمونه ای از پرندگانی است که تالاب‌های شهرستان نقده را زیستگاه خود انتخاب کردند. 

در ادامه با معرفی تالاب‌های شهرستان نقده، با بخشی از اکوتوریسم منطقه آشنا می شوید. 

تالاب حسنلو

به گفته اکبر قائمی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نقده، تالاب حسنلو از تالاب‌های فصلی این شهرستان است که ۳۰۵ هکتار از آن احیا شده و عمق آن از ۸۰ سانتی متر تا ۱.۵ متر بوده که منبع تغذیه آن رودخانه گدار شهرستان است. 

این تالاب زیستگاه ۷۰ گونه پرنده از جمله چنگر، غاز و اردک سر سفید است که در فصل بهار بدلیل پوشش گیاهی آن بهترین مکان برای جوجه آوری است. 

تالاب بین المللی دُرگه سنگی

همچنین تالاب دُرگه سنگی به مساحت ۷۳۵ هکتار دارای پوشش گیاهی نی، جگن و گز است که نام این تالاب از روستایی به همین نام که در جنوب غربی آن است، اقتباس شده است. 

این تالاب زیستگاه مهمی برای پرندگان زمستان گذر، زادآور و استراحتگاه پرندگانی همچون چنگر، مرغابی ها، اردک سر سفید، فلامینگو، میش مرغ، درنا است. 

تالاب دائمی سولدوز

از دیگر تالاب‌های شهرستان نقده تالاب دائمی سولدوز به مساحت ۴۵۰ هکتار دارای پوشش گیاهی نی، جگن، گز است که پرندگانی همچون پلیکان سفید، قوی فریاد کش، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی و فلامینگو در این تالاب زیست می کنند. 

در این تالاب با ایجاد امکانات زیرساختی، زمینه حضور گردشگران را برای استفاده از این طبیعت زیبا فراهم شده است.

تامین حقابه ۱۱ تالاب اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی از تامین حقابه ۱۱ تالاب اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه در سال آبی جاری خبر داد.

سعید شهند ۶ اردیبهشت ماه، در حاشیه بازدید از تالاب سولدوز شهرستان نقده در جمع خبرنگاران گفته بود: طی سال آبی جاری، ۷۷ میلیون مترمکعب حقابه ۱۱ تالاب اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه رهاسازی شد که ۱۳ میلیون مترمکعب بیشتر از میزان حقابه مصوب رهاسازی‌شده است. 

وی با بیان اینکه پس از ۲۰ سال تالاب‌های درگه سنگی، طالقان، قوپی بابا علی و گرده قیط و ممیند آبگیری شده است، گفت: امسال نیز همانند سال گذشته وضعیت زیست محیطی تالاب‌های اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه مطلوب است و با شرایط موجود شاهد تنوع زیستی و گونه‌ای در این تالاب‌ها هستیم. 

شهند اظهار کرد: طبق برنامه‌ریزی انجام شده تابستان امسال نیز حقابه ۳ تالاب شورگل حسنلو، سولدوز و کانی برازان تامین خواهد شد.

رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب‌های آذربایجان‌غربی نیز با بیان اینکه تالاب درگه سنگی نقده از اواخر تیرماه بهترین مکان برای استراحت و تغذیه فلامینگوها است، ادامه داد: این تالاب طی سال گذشته پذیرای بیش از ۱۵ هزار قطعه فلامینگو بود.

لیدا شجاعی فر در حاشیه بازدید از تالاب درگه سنگی شهرستان نقده در جمع خبرنگاران گفته بود: این تالاب از نظر وسعت بزرگترین تالاب شهرستان است که تالاب‌های سولدوز، آق قلعه(شورگل حسنلو)، یادگارلو و طالقان... به ترتیب در رتبه‌های بعدی تالاب‌های شهرستان نقده از نظر وسعت قرار دارند. 

وی با بیان اینکه تالاب درگه سنگی بیشترین حجم آب را در بین تالاب‌های فصلی این شهرستان دارد، گفت: آبگیری تالاب بین المللی درگه سنگی با بیش از ۶۰۰ هکتار که در ۲۵ کیلومتری شهرستان نقده واقع شده از اواخر آذر ماه سال گذشته آغاز شده و بیش از ۸ میلیون مترمکعب آب داخل تالاب رها شده است.

شجاعی فر با بیان اینکه منبع تغذیه این تالاب رودخانه گدار است، افزود: طی سالهای گذشته این تالاب در طول فصل تابستان خشک می‌شد اما امسال پیش بینی می‌شود با این حجم آبگیری انجام شده، خشک نشود. 

وی اظهار کرد: این تالاب بدلیل داشتن منبع غذایی عالی زیستگاه مهمی برای زمستان گذرانی، زادآوری و استراحت پرندگان است.

شجاعی فر خاطر نشان کرد: چنگر، مرغابی ها،اردک سرسفید،میش مرغ و فلامینگوها از پرندگان شاخص این تالاب هستند. همچنین در طول فصول بهار و پاییز پذیرای پرندگان مهاجر بسیاری است. 

رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب‌های استان گفت: پوشش گیاهی عمده این تالاب شامل بیشه زار، انبوه گز، نی و جگن و گیاهان مرتعی است، همچنین پوشش گیاهی بخش قابل توجه بخش جنوبی تالاب، تنوع و کثرت فیتوپلانکتون‌ها و گونه‌های جانوری بی مهرگان در آب این تالاب نظیر انواع بنتوزها و زنو پلانکتون‌ها، زیستگاه بسیار مناسبی را برای پرندگان آبزی و کنار آبزی به وجود آورده است. 

به گزارش ایسنا، توجه به احیا و حفاظت از تالاب‌ها فرصتی مغتنم برای حفظ تنوع زیستی و رونق اکوتوریسم در آذربایجان غربی است که می طلبد برای معرفی بیشتر تالاب‌ها و طبیعت زیبای آن، زیرساخت گردشگری در این حوزه بیش از این توسعه یابد. 

انتهای پیام